OSMANLI İMPARATORLUGU DÖNEMİ HALICILIK

OSMANLI İMPARATORLUGU DÖNEMİ HALICILIK 

Halıcılık geleneğinin sürdürüldüğü XIV ve XV. yüzyıl Anadolu'sunda Osmanlılar, bu süreçte eserler üretmişlerdir.

Ancak, XVI. yüzyıldan itibaren Osmanlılar, bu sanata yeni teknikler ve tarzlar getirerek ayrı bir biçim ve şekil vermişlerdir. Bu dönemdeki halılar, XIV. yüzyılın devamı olan Erken Osmanlı Devri halıları, XVI. yüzyıldaki halılar ve daha sonraki dönemlere ait Geç Osmanlı Devri halıları olarak sınıflandırılabilir.

Erken Osmanlı devrinde Avrupalı ressamlar, Batı'ya ihraç edilen halıları tablolarında ve fresklerinde resmettikleri için bunlar şekil, form ve desen bakımından geometrik motifli halılar olarak tanımlanmaktadır.

Osmanlı halılarının Batı'da resmedilmesi, bu dönemdeki sanatsal etkileşimi göstermektedir. İlk olarak 1451'de İtalyan ressamların tablolarında görülen Türk halıları, 16. yy. sonlarına kadar Hollandalı ve Alman ressamların eserlerinde resmedilmiştir.

Bu dönemin halılara literatüre Alman ressam Hans Holbein'in adından yola çıkarak "Holbein halıları" olarak geçmiştir. Lorenzo Lotto da geometrik motifli Türk halılarını resmetmiştir ve ona atfen "Lotto Halıları" olarak adlandırılmıştır.

Bu bölgelerde dokunan halılar, 18. ve 19. yüzyılda Avrupa'ya ihraç edilmiş ve Osmanlı ekonomisine katkı sağlamıştır. 19. yüzyılın başlarında, İngilizler 

Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde, saray ve çevresinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere saraya bağlı fabrikalar halı üretimine başladı.

Sultan Abdülmecid döneminde, yeni yapılan sarayların büyük boyutlu halı ihtiyacını karşılamak amacıyla Kayseri, Sivas ve Gördes'ten İstanbul'a dokuyucular getirilerek Feshane fabrikasında halı üretildi. Hereke Fabrika-i Hümayunu'nda ise sarayın ihtiyaçları için halı üretimi devam etti.

Dolmabahçe Sarayı'nın ek binalarında, Sultan Vahdettin'in son günlerine kadar üretime devam eden Hereke Dokumahanesi bulunmaktaydı.

Bu fabrikada dokunan halılar, uluslararası fuarlarda tanınan en kaliteli el dokuması halılar olarak bilinir.

Görüldüğü gibi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde halıcılık sanatı hem saray halılarıyla hem de Anadolu'nun çeşitli bölgelerindeki ticari üretimle büyük bir gelişim göstermiştir.

Bu gelişim, Osmanlı ekonomisine ve kültürüne önemli katkılar sağlamıştır.